2023ലെ പോസ്റ്റ് ഓഫീസ് ബില്ലിന് രാജ്യസഭ അംഗീകാരം നൽകി. 1898 ലെ ഇന്ത്യൻ പോസ്റ്റ് ഓഫീസ് നിയമം റദ്ദാക്കുകയും രാജ്യത്തെ പോസ്റ്റ് ഓഫീസുകളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നിയമം ഏകീകരിക്കുകയും ഭേദഗതി ചെയ്യുകയും ചെയ്യുക എന്നതാണ് ഇതിന്റെ ലക്ഷ്യം. ഈ നിയമത്തിലൂടെ പല പ്രക്രിയകളും ലളിതമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. കൂടാതെ സുരക്ഷയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നടപടികളും സ്വീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്.
പൗരകേന്ദ്രീകൃത സേവനങ്ങളുടെ കേന്ദ്രങ്ങളായി ഇവ വികസിപ്പിക്കാനും പദ്ധതിയുണ്ട്. ഇതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് നിരവധി ആശങ്കകൾ ഉണ്ടായിരുന്നു. കേന്ദ്ര ടെലികോം മന്ത്രി അശ്വിനി വൈഷ്ണവാണ് ഇവ നീക്കം ചെയ്തത്. ഏറ്റവും വലിയ ആശങ്ക സ്വകാര്യവൽക്കരണത്തെക്കുറിച്ചായിരുന്നു . തപാൽ ഓഫീസുകളെ സേവനദാതാക്കളാക്കുന്നതിനൊപ്പം ബാങ്കുകളാക്കി മാറ്റാനാണ് സർക്കാരിന്റെ ശ്രമമെന്നും അദ്ദേഹം വ്യക്തമാക്കി.
എന്താണ് പോസ്റ്റ് ഓഫീസ് ബിൽ?
125 വർഷം പഴക്കമുള്ള പോസ്റ്റ് ഓഫീസ് നിയമം ഭേദഗതി ചെയ്യുന്നതിനാണ് ഈ ബിൽ കൊണ്ടുവന്നിരിക്കുന്നത്. പോസ്റ്റ് ഓഫീസ് ബിൽ (2023) ഈ വർഷം ഓഗസ്റ്റ് 10 ന് രാജ്യസഭയിൽ അവതരിപ്പിച്ചു. ഇത് ഇന്ത്യൻ പോസ്റ്റ് ഓഫീസ് നിയമത്തിന് (1898) പകരമാകും. വിവിധ തരത്തിലുള്ള പൗര കേന്ദ്രീകൃത സേവനങ്ങൾ അതിന്റെ നെറ്റ്‌വർക്കിലൂടെ ഒരുക്കുന്നതിനാണ് ഇത് കൊണ്ടുവന്നിരിക്കുന്നത്.
ബിൽ കൊണ്ടുവന്നതിന് പിന്നിലെ സർക്കാരിന്റെ ഉദ്ദേശം
കാലങ്ങളായി പ്രസക്തി നഷ്ടപ്പെട്ട പോസ്‌റ്റോഫീസുകളെ പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കുന്ന തിരക്കിലാണ് സർക്കാർ. സേവനം നൽകുന്ന സ്ഥാപനമാക്കാനാണ് സർക്കാർ ആഗ്രഹിക്കുന്നത്. അവ ബാങ്കുകളാക്കി മാറ്റാൻ കഴിഞ്ഞ ഒമ്പത് വർഷമായി നിരവധി ശ്രമങ്ങൾ നടത്തി. തപാൽ ഓഫീസുകൾ പ്രായോഗികമായി ബാങ്കുകളായി രൂപാന്തരപ്പെട്ടു. 2004 മുതൽ 2014 വരെ 660 തപാൽ ഓഫീസുകൾ പൂട്ടി. അതേ സമയം, 2014 നും 2023 നും ഇടയിൽ, ഏകദേശം 5,000 പുതിയ പോസ്റ്റ് ഓഫീസുകൾ തുറക്കുകയും ഏകദേശം 5746 പോസ്റ്റ് ഓഫീസുകൾ തുറക്കാനുള്ള പ്രക്രിയയിലുമാണ്.
മൂന്ന് കോടിയിലധികം സുകന്യ സമൃദ്ധി അക്കൗണ്ടുകൾ പോസ്റ്റ് ഓഫീസുകളിൽ തുറന്നിട്ടുണ്ട്. ഒരു ലക്ഷത്തി 41,000 കോടി രൂപയാണ് ഇവയിൽ നിക്ഷേപിച്ചിരിക്കുന്നത്. മന്ത്രി അശ്വിനി വൈഷ്ണവ് പറയുന്നതനുസരിച്ച്, പോസ്റ്റ് ഓഫീസ് എക്‌സ്‌പോർട്ട് ഫെസിലിറ്റി, രാജ്യത്തിന്റെ വിദൂര പ്രദേശത്ത് താമസിക്കുന്ന ഏതൊരു വ്യക്തിക്കും തന്റെ സാധനങ്ങൾ ലോകത്തെവിടെയും കയറ്റുമതി ചെയ്യാൻ കഴിയുന്ന ഒരു സൗകര്യമാണ്. നിലവിൽ 867 തപാൽ കയറ്റുമതി കേന്ദ്രങ്ങൾ തുറന്നിട്ടുണ്ട്. ഇതിൽ 60 കോടിയിലധികം കയറ്റുമതി ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.
ഈ ബിൽ കൊണ്ടുവരുന്നതിന്റെ പ്രധാന ലക്ഷ്യം പോസ്റ്റ് ഓഫീസുകളെ കത്ത് സേവനത്തിൽ നിന്ന് സേവന ദാതാക്കളാക്കി മാറ്റുകയും പോസ്റ്റ് ഓഫീസുകളെ ബാങ്കുകളാക്കി മാറ്റുകയും ചെയ്യുക എന്നതാണ്. തപാൽ സ്റ്റാമ്പുകൾ പുറത്തിറക്കാനുള്ള അവകാശം തപാൽ ഓഫീസിന് ലഭിക്കും എന്നതാണ് ഒരു പ്രധാന കാര്യം
സ്വകാര്യവൽക്കരണത്തിന് ശ്രമമുണ്ടോ
പോസ്റ്റ് ഓഫീസുകൾ സ്വകാര്യവൽക്കരിക്കുന്നത് സംബന്ധിച്ച് പ്രതിപക്ഷ അംഗങ്ങളുടെ ആശങ്കകൾ മന്ത്രി തള്ളി. ബില്ലിൽ തപാൽ സേവനങ്ങൾ സ്വകാര്യവൽക്കരിക്കുന്നതിനുള്ള വ്യവസ്ഥകളോ സർക്കാരിന്റെ അത്തരം ഉദ്ദേശ്യങ്ങളോ ഇല്ല. ഈ നിയമത്തിലൂടെ പല പ്രക്രിയകളും ലളിതമാക്കിയിട്ടുണ്ടെന്നും മന്ത്രി അശ്വിനി വൈഷ്ണവ് പറഞ്ഞു. സുരക്ഷാ നടപടികളും സ്വീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഇതുവഴി നടപടിക്രമങ്ങൾ സുതാര്യമാക്കുമെന്നും കേന്ദ്രമന്ത്രി പറയുന്നു.
