‘മുസ്ലിം പുരുഷന്റെ രണ്ടാം വിവാഹത്തിനു മുമ്പ് ആദ്യഭാര്യയുടെ ഭാഗം കേള്ക്കണം’; നിര്ണായക വിധിയുമായി കേരള ഹൈക്കോടതി; ‘ആദ്യ വിവാഹം രജിസ്റ്റര് ചെയ്തെങ്കില് മുന്ഗണന ഇന്ത്യയിലെ നിയമങ്ങള്ക്ക്, ആദ്യ ഭാര്യക്ക് നിശബ്ദ കാഴ്ചക്കാരിയാകാന് കഴിയില്ല’
കൊച്ചി: മുസ്ലിം പുരുഷന്റെ രണ്ടാം വിവാഹത്തിന് മുന്പ്് ആദ്യഭാര്യയുടെ ഭാഗം കേള്ക്കണമെന്ന് ഹൈക്കോടതി വിധി. ആദ്യഭാര്യയെ കേട്ട ശേഷമേ രണ്ടാം വിവാഹം റജിസ്റ്റര് ചെയ്യാവൂ. ആദ്യഭാര്യ എതിര്ത്താല് വിഷയം കോടതിക്ക് പരിഗണിക്കാം. ഇസ്ലാംമത വിശ്വാസിയുടെ ഹര്ജിയിലാണ് ഹൈക്കോടതി വിധി.
ചില സാഹചര്യങ്ങളില് മുസ്ലിം പുരുഷനു രണ്ടാം വിവാഹം കഴിക്കാമെന്നു മുസ്ലിം വ്യക്തി നിയമം അനുവദിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും ആദ്യ വിവാഹം രജിസ്റ്റര് ചെയ്തിട്ടുണ്ടെങ്കില് ഇന്ത്യയിലെ നിയമങ്ങള്ക്കാകും മുന്ഗണനയെന്നു ജസ്റ്റിസ് പി.വി. കുഞ്ഞിക്കൃഷ്ണന് നിരീക്ഷിച്ചു. ഒരു മുസ്ലീം പുരുഷനും രണ്ടാം ഭാര്യയും തങ്ങളുടെ വിവാഹം ചട്ടങ്ങള് പ്രകാരം രജിസ്റ്റര് ചെയ്യാന് കഴിയാത്തതില് പരാതിപ്പെട്ടു സമര്പ്പിച്ച റിട്ട് ഹര്ജിയിലായിരുന്നു നിരീക്ഷണങ്ങള്.
‘ഈ കേസില്, ആദ്യ ഭാര്യ ഈ റിട്ട് ഹര്ജിയില് ഒരു കക്ഷി പോലുമല്ല. അതിനാല്, ഈ റിട്ട് ഹര്ജി പരിഗണിക്കേണ്ടതില്ല. എന്നിരുന്നാലും, പ്രതികള്ക്ക് മുമ്പാകെ ഉചിതമായ അപേക്ഷ സമര്പ്പിക്കാന് ഹര്ജിക്കാര്ക്ക് സ്വാതന്ത്ര്യമുണ്ട്. അത്തരമൊരു അപേക്ഷ ലഭിച്ചാല് വിവാഹ രജിസ്ട്രാര് ആദ്യ ഹര്ജിക്കാരന്റെ ആദ്യ ഭാര്യക്ക് നോട്ടീസ് നല്കേണ്ടതാണ്. രണ്ടാം വിവാഹം അസാധുവാണെന്ന് പറഞ്ഞ് അവര് രജിസ്ട്രേഷനെ എതിര്ക്കുന്നുവെങ്കില്, ആദ്യ ഹര്ജിക്കാരന്റെ രണ്ടാം വിവാഹത്തിന്റെ സാധുത നിര്ണ്ണയിക്കാന് കോടതിയെ സമീപിക്കാന് നിര്ദേശിക്കണം. ഭര്ത്താക്കന്മാര് പുനര്വിവാഹം കഴിക്കുമ്പോള്, കുറഞ്ഞത് രണ്ടാം വിവാഹം രജിസ്റ്റര് ചെയ്യുന്ന ഘട്ടത്തിലെങ്കിലും മുസ്ലീം സ്ത്രീകള്ക്ക് വാദം കേള്ക്കാനുള്ള അവസരം ലഭിക്കട്ടെ.’
ഒന്നാം ഹര്ജിക്കാരന് (മുസ്ലിം പുരുഷന്) വിവാഹം കഴിച്ചു രണ്ടു കുട്ടികളുണ്ട്.
ആ വിവാഹം രജിസ്ട്രേഷന് അതോറിറ്റിയുടെ മുമ്പാകെ രജിസ്റ്റര് ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. ഇതു നിലനില്ക്കെയാണ് രണ്ടാം കക്ഷിയായെ (രണ്ടാം ഭാര്യ) ആചാരപരമായ നിയമപ്രകാരം വിവാഹം കഴിച്ചത്. ഇതു രജിസ്റ്റര് ചെയ്യാനുള്ള നീക്കം രജിസ്ട്രേഷന് അഥോറിട്ടി തള്ളിയതോടെയാണു ഹൈക്കോടതിയെ സമീപിച്ചത്.
കേസില് പരിഗണിക്കേണ്ട രണ്ട് നിയമപരമായ ചോദ്യങ്ങളുണ്ടെന്ന് കോടതി ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. 2008 ലെ നിയമങ്ങള് അനുസരിച്ച് രണ്ടാം വിവാഹം രജിസ്റ്റര് ചെയ്യുന്നതിന് ആദ്യ ഭാര്യയ്ക്ക് നോട്ടീസ് ആവശ്യമാണോ എന്നതായിരുന്നു ഒന്ന്. ആദ്യ ഭാര്യ രജിസ്ട്രേഷനെ എതിര്ത്താല് ഭര്ത്താവിന് ലഭ്യമായ പ്രതിവിധി എന്തായിരുന്നു എന്നതായിരുന്നു രണ്ടാമത്തെ ചോദ്യം.
ഒരു മുസ്ലീം പുരുഷന് ഒന്നിലധികം തവണ വിവാഹം കഴിക്കാന് വ്യക്തിനിയമം അനുവദിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും, ജുബൈരിയ വേഴ്സസ് സൈദലവി എന്ന കേസില് വിശദീകരിച്ചിരിക്കുന്നതുപോലെ ചില സാഹചര്യങ്ങളില് മാത്രമേ രണ്ടാം വിവാഹം അനുവദനീയമാകൂ എന്ന് കോടതി അഭിപ്രായപ്പെട്ടു.
2008 ലെ ചട്ടങ്ങളിലെ ചട്ടം 11 പരാമര്ശിച്ചുകൊണ്ട്, വിവാഹം രജിസ്റ്റര് ചെയ്യുന്നതിന് ചട്ടം 9 പ്രകാരമുള്ള ഒരു മെമ്മോറാണ്ടം ലഭിക്കുമ്പോള്, രജിസ്ട്രാറുടെ ഭാഗത്ത് നിന്ന് പരിശോധന ആവശ്യമാണെന്ന് കോടതി നിരീക്ഷിച്ചു. ഫോം/മെമ്മോറാണ്ടത്തിലെ കോളം 3(എഫ്) ജി എന്നിവ അനുസരിച്ച്, വിവാഹം രജിസ്റ്റര് ചെയ്യുന്ന കക്ഷികളുടെ മുന് വിവാഹ അവസ്ഥ പരാമര്ശിക്കേണ്ടതുണ്ടെന്നും കോടതി നിരീക്ഷിച്ചു.
ഹുസൈന് വേഴ്സസ് കേരള സംസ്ഥാനം (2025 (4) കെഎച്ച്സി 314) എന്ന കേസിനെ ആശ്രയിച്ച്, വിവാഹത്തിന്റെ സാധുത തീരുമാനിക്കാന് രജിസ്ട്രാര്ക്ക് അധികാരമില്ലെന്ന് കോടതി അഭിപ്രായപ്പെട്ടു. ആദ്യ ഭാര്യയുടെ രഹസ്യമായി രണ്ടാം വിവാഹം രജിസ്റ്റര് ചെയ്യാന് കഴിയുമോ എന്ന ചോദ്യം പരിഗണിച്ച കോടതി ഇപ്രകാരം നിരീക്ഷിച്ചു:
”’വിശുദ്ധ ഖുര്ആനില് നിന്നും ഹദീസില് നിന്നും ഉരുത്തിരിഞ്ഞ തത്വങ്ങള് എല്ലാ ദാമ്പത്യ ഇടപാടുകളിലും നീതി, നീതി, സുതാര്യത എന്നിവയുടെ തത്വങ്ങള് ഒരുമിച്ച് അനുശാസിക്കുന്നു. അതിനാല്, ഒരു മുസ്ലീം പുരുഷന് തന്റെ ആദ്യ വിവാഹം നിലവിലുണ്ടായിരിക്കുകയും ആദ്യ ഭാര്യ ജീവിച്ചിരിക്കുകയും ചെയ്യുമ്പോള്, 2008 ലെ നിയമങ്ങള് അനുസരിച്ച് തന്റെ രണ്ടാം വിവാഹം രജിസ്റ്റര് ചെയ്യാന് ആഗ്രഹിക്കുന്നുവെങ്കില്, ആദ്യ ഭാര്യയെ കേള്ക്കാനുള്ള അവസരം നല്കണം. മുസ്ലീം വ്യക്തിനിയമം ചില സാഹചര്യങ്ങളില് പുരുഷനെ രണ്ടാം വിവാഹം നടത്താന് അനുവദിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും, ആദ്യ ഭാര്യക്ക് തന്റെ ഭര്ത്താവിന്റെ രണ്ടാം വിവാഹം രജിസ്റ്റര് ചെയ്യുന്നതിന് നിശബ്ദ കാഴ്ചക്കാരിയാകാന് കഴിയില്ല’
ഭര്ത്താക്കന്മാര് രണ്ടാം വിവാഹം രജിസ്റ്റര് ചെയ്യാന് ശ്രമിക്കുമ്പോള് ആദ്യ ഭാര്യയുടെ
വികാരങ്ങള് അവഗണിക്കാന് കഴിയില്ലെന്നും കോടതി അഭിപ്രായപ്പെട്ടു.
‘ഭര്ത്താവുമായുള്ള ബന്ധം നിലനില്ക്കുമ്പോള് 99.99% മുസ്ലീം സ്ത്രീകളും ഭര്ത്താവിന്റെ രണ്ടാം വിവാഹത്തിന് എതിരായിരിക്കുമെന്ന് എനിക്ക് ഉറപ്പുണ്ട്. അവര് അത് സമൂഹത്തോട് വെളിപ്പെടുത്തിയേക്കില്ല. എന്നിരുന്നാലും, 2008 ലെ നിയമങ്ങള് അനുസരിച്ച് ഭര്ത്താവ് രണ്ടാം വിവാഹം രജിസ്റ്റര് ചെയ്യാന് ശ്രമിക്കുമ്പോള്, അവരുടെ വികാരങ്ങള് കോടതിക്ക് അവഗണിക്കാന് കഴിയില്ല. ഭരണഘടനയുടെ ആര്ട്ടിക്കിള് 14 പറയുന്നത്, ഇന്ത്യന് പ്രദേശത്തിനുള്ളില് ഒരു വ്യക്തിക്കും നിയമത്തിന് മുന്നില് തുല്യതയോ നിയമങ്ങളുടെ തുല്യ സംരക്ഷണമോ നിഷേധിക്കരുതെന്നാണ്. മതം, വംശം, ജാതി, ലിംഗഭേദം അല്ലെങ്കില് ജനന സ്ഥലം എന്നിവയുടെ അടിസ്ഥാനത്തില് വിവേചനം ഭരണഘടനയുടെ ആര്ട്ടിക്കിള് 15 നിരോധിക്കുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, ഒന്നാമതായി, 2008 ലെ നിയമങ്ങള് അനുസരിച്ച്, ഒരു പുരുഷന് ഒരു വിവാഹം രജിസ്റ്റര് ചെയ്യാന് ആഗ്രഹിക്കുമ്പോള് ഭരണഘടനാപരമായ ഉത്തരവുകളെ മാനിക്കണം. 2008 ലെ നിയമങ്ങള് അനുസരിച്ച്, ഒരു മുസ്ലീം പുരുഷന് തന്റെ ആദ്യ ഭാര്യയുമായുള്ള വിവാഹ ബന്ധം നിലനില്ക്കുമ്പോള്, അവളുടെ മുന്കൂര് നോട്ടീസ് ഇല്ലാതെ രണ്ടാം വിവാഹം രജിസ്റ്റര് ചെയ്യാന് കഴിയില്ല’- എന്നും കോടതി ചൂണ്ടിക്കാട്ടി.
The Kerala High Court recently held that the first wife must be given an opportunity of hearing by the statutory authorities while registering the second marriage of a Muslim man in accordance with the Kerala Registration of Marriages (Common) Rules 2008.
Justice P.V. Kunhikrishnan observed that even though the Muslim personal allows a second marriage to a man in certain situations, if the marriage is to be registered, the law of the land would prevail. Then, religion becomes secondary to constitutional rights.
